Sozietate anonimoa

Sozietate anonimo batean, helburu nagusia, oro har, inbertitzaile askoren dirua biltzea izango da, bestela ezin egin izango liratekeen proiektu handiei ekiteko. Misio hori betetzeko, kapitala akziotan banatzen da, eta akziook bazkide inbertitzaileen artean banatzen dira bakoitzak jarritako diru-kopuruaren arabera. Horrela, zenbat eta akzio gehiago izan bazkide batek, orduan eta pisu handiagoa izango du konpainian.

Sozietate anonimoa (SA) kapitala akziotan banatuta duen merkataritza-sozietate mota bat da, eta bazkideek ez dute erantzukizun pertsonalik sozietatearen zorren gainean. Erakunde mota batzuek nahitaez hartu behar dute sozietate-forma hori (kotizatutako sozietateak, bankuak, aseguru-etxeak, balore-sozietateak eta -agentziak, arrisku-kapitaleko sozietateak, kirol-sozietate anonimoak, etab.), eta beste sozietate batzuek sozietate-mota hori aukeratzen dute interesatzen zaielako soilik.

Honako hauek dira sozietate anonimoen eta erantzukizun mugatuko sozietateen arteko desberdintasun nagusiak:

1. Erantzukizun mugatuko sozietate baten gutxieneko kapitala 3.000 € da, eta sozietate anonimo baten gutxieneko kapitala 60.000 €.
2. Sozietate anonimoak irekiak dira (errazago sar daitezke beste bazkide batzuk), eta mugatuak, berriz, itxiak (beste bazkide batzuen sarrera gaur egungo bazkideen borondatearen araberakoa izaten da), nahiz eta hori estatutuetan arautu daitekeen, hala izan ez dadin.

3. Lortutako irabaziak banatzerakoan, Sozietate Anonimoak behartuta daude diru horren zati bat aurreztera, legezko erreserba-funts gisa ezagutzen denaren barruan. Funts hori lortutako irabaziaren % 10 izango da, eta kapital sozialaren % 20ra iritsi arte metatuko da.

4. Sozietate anonimoei araudi zorrotzagoa aplikatzen zaie, hartzekodunak hobeto babesteko; erantzukizun mugatuko sozietateei, berriz, araudi malguagoa aplikatzen zaie, hartzekodunen berme handiagoen ordez erantzukizun handiagoko araubidea ezartzen duena

Funtsezko desberdintasun horiek alde batera utzita, gainerakoan esan liteke bi sozietate-motak gainjarri egiten direla, eta, beraz, erantzukizun mugatuko sozietateek bezala:

• Berezko nortasun juridikoa du, osatzen duten bazkideez bestelakoa. 
• Sozietatearen ondarearekin erantzuten die dituen zor eta betebeharrei, ez bazkideenarekin.
• Egoitza soziala du. 
• Izen sozial baten bidez bereizten zaie (enpresaren izen ofiziala).
• Dagokion erregistroan inskribatuta egon behar du, eskritura publiko bidez.
• Sozietateen gaineko zergaren bidez ordaintzen dituzte zergak.
• Erabakiak gehiengoz hartzen dira. Bazkide bakoitzak egin duen ekarpen handiena edo txikiena kontuan hartuta eratzen dira gehiengo horiek.