EUSKADIKO ELIKADURAREN, EGURRAREN ETA LANDA ETA ITSASERTZE GARAPENAREN BALIO-KATEKO ERAGILE GUZTIEN TOPAGUNEA
Inbertsioen eskuliburua
Aurkibidea
Jakin badakigu zaila izaten dela edozein negozio-proiektu arrakastaz gauzatzea, era gehiago negozioaren konplexutasuna dela-eta bazkide finantzario edo industrialen parte-hartzea behar izaten denean. Hori dela eta, Fundación Hazi Fundazioak, Metxa proiektuen azeleratzailearekin batera, inbertsioak bilatzeko gidaliburua aurkezten dizue, Euskadiko elikaduraren, zuraren eta landaren eta itsasertzaren garapenaren balio-katean arreta berezia jarrita. Gida Metxak negozio-proiektuen garapenaren eta inbertsioaren esparruan duen esperientzia zabalean oinarritzen da, bai eta lurraldeko diru onenen iritzian ere. Berriz ere, eskerrak ematen dizkiegu gidaliburuan parte hartu duten pertsona guztiei beren ezagutza eta lan ezin hobeagatik.
Zuok, esku artean proiektu ilusionagarri handia duzuen enpresaburuok, dokumentu hau arretaz irakurtzera animatu nahi zaituztegu; izan ere, zuen lanaren arrakasta, neurri handi batean, proiektuaren fase guztiak hasieratik bertatik ongi planifikatzearen mende baitago, behar den informazioa eskura izan dezazuen eta bai barruan, bai bazkide izan daitezkeenei informazio hori eman diezaiozuen.
Dokumentu asko eta konplexuak eskatuko dizkizuete zuen negozioan laguntzeko.
Gogora ezazue inprobisazioa ez dela horrelako enpresa-abenturen bidelagun onena.
Ez da erraza izaten bazkide finantzarioak eta industrialak izatea, baina proiektu askotan horien parte-hartzea ezinbestekoa da, batez ere bi arrazoirengatik: batetik, sustatzaileen finantza-urritasuna, eta, bestetik, negozioei buruzko ezagutza aditua areagotzeko beharra, gaitasun teknikotik haratago.
Gogora ezazue ONekin! taldea bet egongo dela zuei laguntzeko eta bidea errazago egiteko prest.
Animo eta planifikazio handia!
0.SARRERA
- Ekintzaileen ezjakintasun-maila handiak.
- Informaziorik ez izateak.
- Eragile ugari egoteak.
- Negoziazioen desorekak.
- Bestefaktore ekonomiko eta emozional batzuek.
Lehenengo gomendioak:
Ziurtatu prozesuari hasiera eman baino lehen denbora eta indar nahikoa
duzula. Kontuan izan prozesuak batez beste 6 hilabete irauten duela.
Oso garrantzitsua da jakitea bazkide sustatzaile guztien babesa duzula.
Prestatu modu egokian prozesu osorako.
Eskuordetu modu praktikoan prozesuan zehar zure gain hartu ezingo
dituzun zeregin guztiak.
Nola aztertzen da inbertsio-aukera bat?
Pentsatu ezazu inbertitzaile batek bezala Nola aztertzen da inbertsioaukera bat?
Hiru faktoreak:
- Errentagarritasunak inbertsio batetik lor daitezkeen onurei egiten die erreferentzia.
- Inbertsioaren arriskuak inbertsioak irauten duen bitartean inbertsioaren zati bat edo osoa galtzeko aukerari egiten dio erreferentzia.
- Likideziak, azkenik, likidoa egiteko gaitasunari egiten dio erreferentzia, hau da, aktiboa une jakin batean saltzeko gaitasunari.
Enpresa-proiektuetan, likidoak gutxi eta arriskuak ugari izanik, inbertitzaileek oso errentagarritasun handiak espero izaten dituzte. Normalean % 10etik gorakoak.
Diluzioa, kapital-zabalkuntza baten ondorioz, enpresa bateko bazkideen partaidetzaren murrizketa da. Kapital-zabalkuntza bat egiten dugun bakoitzean, enpresak partaidetza berriak sortu behar ditu, inbertitzaile berriek erosiko dituztenak. Horren ondorioz, automatikoki, murriztu egingo da fundatzaile gisa dugun partaidetzaren ehunekoa.
Komeni da diluzio handiegirik ez izatea. Gehienez ere, % 10-15 inbertsiotxanda bakoitzean.
Nola lortzen du errentagarritasuna inbertitzaile batek?
- Bere partaidetzak hasierako talde sustatzaileari salduta.
- .Bere partaidetzak hurrengo txandetan beste inbertitzaile batzuei salduta.
- Enpresa salduta edo hirugarren enpresa edo inbertsio-funts batekin bat eginda.
Nolako inbertitzaileak daude?
Family, Friends and Fools (3 Fak). Talde sustatzailearengandik hurbilen dauden lagunak eta senitartekoak.
Business angels (BA). Enpresa-proiektuetan inbertsio partikularrak egiten dituzten pertsonak dira. BA sareak Business Angels elkarteak dira. Beraien artean antolatzen dira, inbertsio-aukerak aurkitu eta aztertzeko.
Azeleratzaileak. Oro har erakunde pribatuak dira eta ekintzaileen proiektuak sustatzen dituzte epe jakin baterako deialdiak dituen azelerazioprograma baten bidez.
Crowdfunding plataformak.
Hiru mota nabarmentzen dira:
A. Sari edo dohaintzakoak. Mikromezenasgo formula bat da, zeinetan edozein pertsonak egin diezaiokeen ekarpen bat proiektu bati, proiektuarekin lotutako esperientzia edo produktu baten truke.
B. Mailegu edo lending-ekoak. Plataforma horietan kapitala ematen dutenek interes-tasa jakin bateko mailegu gisa ematen dute.
C. Equity crowdfunding-ekoak. Plataforma horiek lor ditzakete benetan inbertitzaileak, partaide sozialen truke.
Family Office-ak
Enpresa pribatuak dira. Familia baten inbertsioak kudeatzen dituzte eta finantza-kapitala zenbait belaunalditan zehar metatu duten aberastasuna da.
Eragileak vs faseak
Arrisku-kapitaleko funtsak. Inbertsio kolektiboko erakundeak dira, eta partaideek ez dute parte hartzen inbertsio-erabakietan. Funtsaren kudeatzaileek erabaki eta kudeatzen dute inbertsioen egunerokoa. Funts horiek proiektuen fase aurreratuagoetan inbertitzen dute.
Corporate Venture. Figura hori sortzen da enpresa handi batek, inbertsioibilgailu baten bidez, ekintzailetza-proiektuetan inbertitzen duenean.
Media for Equity. Eredu honetan, komunikazio-talde handiek publizitatea sortzen dute enpresa batentzat, prezio onean, partaidetza akziodun baten truke.
Banketxeak. Banku handi gehienek beren inbertsio-funtsak dituzte, eta inbertsio-irizpideak ugariak dira.
Gobernuen maileguak dira. Horien baldintza da inbertsio pribatua lortzea. Ekintzaile askok erabiltzen dituzte beren inbertsio-txandak osatzeko. Haien ezaugarri nagusia da sustatzaileek ez dutela diluziorik eragiten, ez baitira inbertsiotzat hartzen.
Estatuan, ezagunenak ENISAren maileguak dira. Euskadin partaidetzamaileguak ematen dituzten bi erakunde ditugu: SPRI eta Elkargi.
- Sustatzaileen lan-ibilbidea
- Ekin behar dugun sektorearen aurretiko ezagutza.
- Produktua hartu eta banatzeko kanalen ezagutza.
- Talde sustatzaileak negozioa nazioartekotzeko duen erraztasuna.
- Sustatzaileen arduraldia.
- Faktore subjektiboak: Gure proiektuarekin dugun anbizioarekin, gure konpromiso-mailarekin eta abarrekin lotutako alderdiak.
- Finantza-profila. Kutxaren kudeaketa edo cash flow funtsezkoa da. Garrantzitsua da taldean horretarako beharrezkoak diren gaitasunak eta ezagutzak dituen profila izatea.
Inbertitzaile batek proiektuaren zein alderdi baloratzen du?
- Ideiaren jatorria.
- Lehiakideengandik bereizten duen balio-proposamena.
- Patenteak.
- Sarrera-hesiak.
- Prezio-estrategiak.
- Kostu finkoak vs kostu aldakorrak erlazioa.
Inbertitzaile batek merkatuaren zein alderdi baloratzen du?
- Merkatuaren tamaina.
- Merkatuaren joera.
- Posizionamendua kontsumo-piramidean.
- Sarrera-hesiak.
- Merkatu-kuota break even-erako (mozkinak lortzeko errentagarritasunatalasea).
- Esportatzeko erraztasuna.
Zer dira nire negozioaren KPIak?
KPIak edo key performance indicator izenekoak (errendimenduaren adierazle gakoa) proiektua gauzatzeko gaitasuna neurtzeko modurik onena dira. KPIek neurgarriak, garrantzitsuak eta ulerterrazak izan behar dute, eta jabea izan behar dute.
Adituaren iritzia: Pedro Muñoz-Baroja (EASO Venture)
1.- Inbertsio bila dabilen ekintzaile bati aholku bakarra eman ahal izango bazenio, zein aholku emango zenioke?
Zaila da hainbeste aldagai dituen prozesu batean aholku bakarra ematea. Baina bat eman beharko banu, startupen inbertsio-txandetan esperientzia duen abokatu on bat bila dezala aholkatuko nioke. Zenbait arrazoirengatik da komenigarria figura hori gertu izatea. Lehenik eta behin, sektorean esperientzia badu, inbertsio-txandaren estrategia nola bideratu aholka dezake, bai eta startupak inbertitzaileari aurkeztu behar dion informazio garrantzitsuari buruzko aholkuak eman ere. Inbertitzaile izan daitezkeenekin harremanetan jartzen ere lagundu dezake. Eta, batez ere, inbertitzaileekiko negoziazioetan lagunduko du.
Startupen bizitzan oso garrantzitsua da hasiera-hasieratik inbertsio-akordio egokiak izatea. Startupak, askotan, aurreko inbertsio-txandetatik datoz, eta haien bazkide-itunek zaildu egiten dute inbertitzaile berriak sartzea, eta horiek, kasu askotan, beharrezkoak dira enpresa haz dadin. Gainera, legeaholkularitza txarrak asko zaildu dezake inbertitzaile profesionalak sartzea.
Aurkitu zure burua abokatu on bat hasierako
inbertsio-txandetan esperientzia duena.
2. Nola baloratzen dituzue EASO Venturen nekazaritzako elikagaiei buruzko proiektuak?
Nekazaritzako elikagaien sektorea erresilientea eta beste sektore batzuk baino hegazkortasun txikiagokoa izateaz gain, hazteko eta inbertitzeko aukera asko eskaintzen dituzten joera berrien gunea da. Joera eta aukera horietako asko startupek sustatzen dituzte, kasu askotan gutxi digitalizatutako sektorea baita. Osasun-arloko araudiak eta sektoreak aurre egin beharreko aukera desberdinek teknologia eta ekoizpen-prozesu berriak txertatzeko beharra ere sortzen dute.
Baina arlo horretan garatzen diren produktu berritzaileez edo zerbitzu berriez gain, garrantzitsuena da enpresaren negozio-eredua argi eta garbi definitzea. Eta, batez ere, merkataritza-estrategia argia izatea, xede den merkatuaren ikuspegi argiarekin. Guri, inbertitzaile gisa, askoz gehiago axola zaigu startuparen negozio-eredua eta taldea garatutako produktua edo teknologia baino. Hori horrela izanik, startupen aurkezpenetan, gomendatzen dugu ez daitezela soilik produktuaren edo teknologiaren onuretan zentratu, eta argi eta garbi aurkez ditzatela zein arazo konpontzen duten, zein bezero den xede, diru-sarreren eredua eta jarraituko den
merkataritza-estrategia. Eta taldeak estrategia horren beharrei erantzun beharko die.
Negozio-estrategia argia izatea helburumerkatuan oso argia izanik.
1. HASIERAKO GALDERAK
- Itzuli beharrik gabeko dirulaguntzak eta ekarpenak. Administrazioak ekintzaileei laguntzeko ematen dituen dirulaguntzak dira, eta hiru helburu nagusi dituzte: proiektuak abian jartzea, enpresak hazten laguntzea eta enpresaren barruan berrikuntza sustatzea.
- Kanpoko finantzaketa. Funtsean, banku-maileguak eta mailegu publikoak dira.
- Inbertsio pribatua. eskuliburu honetan aztertzen ari garena da.
- Hazi-aurreko edo pre-seed fasea. Fase hau ekintzaileen baliabideekin eta 3 Fekin (Friends, Family and Fools) finantzatu ohi da.
- Hazi- edo seed-fasea. Fase honetan banakako inbertitzaile pribatuek laguntzen dute gehien, baita azeleratzaileek eta inbertsio-funts espezializatuek ere.
- Hazkunde-fasea. Fase honetarako ere kanpoko funtsak behar izaten dira.
- Hedapen-fasea. Fase berri honetan, enpresak merkatu berrietan haztea edo ekoizpen-prozesuetan produkzio-ahalmena handitu nahi du.
- Exit- edo irteera-fasea.
Ziurtatu prozesuari hasiera eman baino lehen denbora eta indar nahikoa duzula. Kontuan izan prozesuak batez beste 6 hilabete irauten duela.
Oso garrantzitsua da jakitea bazkide sustatzaile guztien babesa duzula.
Prestatu modu egokian prozesu osorako.
Eskuordetu modu praktikoan prozesuan zehar zure gain hartu ezingo dituzun zeregin guztiak.
- Ongi ezagutu eta ulertu behar dira eragileen motibazioak.
- Ongi ulertu behar dira inbertitzaile pribatu batek finantzatzearen desabantailak.
- Dedikazio handia eskatzen duen zeregina da. Gutxienez, enpresako CEOren lanaldi erdia, arrakasta izan nahi badugu. Zeregin hori ezin da eskuordetu.
- Noiz hasi behar dugu finantzaketa bilatzen? Enpresak prest egon behar du, betebehar guztiak eguneratuta eta etorkizunerako plan argia izan behar du. Halaber, beharrezkoa da talde sustatzailea konprometitua eta finkoa izatea, bai eta hurrengo hilabeteetarako kutxa kaudimenduna izatea ere.
Txanda bati hasiera eman aurretik, bazkide sustatzaileek zein alderdi adostu behar ditugu?
- Txanda beharrezkoa den ala ez.
- Txandaren oinarrizko ezaugarriak.
- Txandaren tamaina
- Enpresaren premoney balorazioa
- Enpresaren postmoney balorazioa
- Zein bazkidek egingo duten follow-on
- Nolako inbertitzaileak behar ditugun
- Gutxieneko ticketa
- Bazkideen itunean nork bere gain hartu beharreko konpromisoak.
Cap table taula bat (kalkulu-orri bat) da, zeinak gure enpresaren akzioen historikoa eta egungo egoera jasotzen dituen.
Lehenengo txandetan, garrantzitsua da bazkide sustatzaileek izatea enpresaren ehuneko handiena.
Honako hau da faseen araberako ohiko cap table-a:
Cap table:
Phantom shareak enpresarentzat balio handikotzat jotzen diren langileei aitortzen zaizkien eskubide ekonomikoak dira, fidelizatu eta enpresan eusteko.
Phantom shareak enpresaren eta langilearen arteko kontratu baten bidez formalizatzen dira.
Oso ohikoa da kapitalaren % 10 phantom shareetara bideratzea.
Adituaren iritzia: Josetxu Silgo (Metxa)
1. Galdera: Zure esperientziaren arabera, zenbat ekintzailek ekiten diote behar bezala prestatuta inbertsioa bilatzeko prozesuari?
Nire esperientziaren arabera, inbertsio-txandaren mende dago. Inbertsiotxanda bati lehen aldiz ekiten diotenek, oso gutxitan egoten dira behar bezala prestatuta. Bigarren edo hirugarren aldiz ekiten diotenek, berriz, aurreko txandetan izandako esperientziaren ondorioz, askoz ere prestakuntza handiagoa izaten dute.
Gidaliburu hau oso lagungarria izango dute, batez ere lehen aldiz ekiten diotenentzat.
Eskuliburu honek laguntza handia izango die
guztiei, baina batez ere aurreneko aldiz aurre
egiten ari direnei.
2. Galdera: Eman hiru aholku inbertsio-txanda arrakastatsua izan dadin:
Txanda alez aurretik denboraz prestatzea. Askotan ikusi izan dugu txanda batek porrot egin duela enpresa batek ez zuelako behar besteko likideziarik prozesu luzea gauzatu ahal izateko. Prozesuaren gutxieneko epea 6 hilabetekoa izatea gomendatzen dugu.
Bigarrenik, esango nuke txanda bat prozesu higatzailea dela denbora eta emozio aldetik. CEOak prestatuta egon behar du prozesua ahalik eta modu arrakastatsuenean gauzatzeko, zeregin batzuk eskuordetu behar ditu eta ingurune orekatua izan behar du, gehiegizko higadurarik ez izateko.
Azkenik, esango nuke oso garrantzitsua dela gure proiektua saltzera ateratzea. Ekintzaile askok berez dute trebetasun hori, baina beste askori kosta egiten zaie kalera ateratzea, ekitaldietara joatea, jendea ezagutzea eta abar. Inbertsio-txanda baten arrakasta gure kontaktuen kalitatearen eta kantitatearen araberakoa izaten da kasu askotan.
Inbertsio txanda baten arrakasta kasu askotan
gure kontaktuen kalitatearen eta kantitatearen
araberakoa da.
2. INVESTOR DECK ETA ELEVATOR PITCH
Gure proiektuan interesa izan dezaketen inbertitzaileei egiten zaien inbertsio-proposamenaren aurkezpena da. Zenbait motatakoak dira:
One Page. Gure proiektuari buruzko orri bakarreko aurkezpena da. Normalean A4 formatuan, bi aldeetatik, egiten da.
Investor Deck laburra. Bertsio laburra da, inbertitzaile izan daitezkeenei posta elektronikoz bidaltzen dieguna. Ez ditu 15-20 orrialde baino gehiago izan behar.
Investor deck luzea. Bertsio hori erabil dezakegu euskarri gisa inbertitzaileekin egiten diren banakako bileretan.
Investor Deck bisuala. Investor Deck bisuala esaten diogu pitch-etan erabiliko dugunari.
- Diseinua asko lantzea. Oso dokumentu bisuala izan behar du.
- Gure proposamenean narratiba bat eta puntu emozional bat bilatzea.
- Sinpletasuna beste balio erantsi bat da.
- Ez gainzamatzea. Diapositiba bakoitzean ideia bat edo bi.
- Jerga ekiditea. Saiatu ulerterraza izan dadin.
- Feedbacka bilatzea behin betikotzat jo aurretik.
- Jantzi egokiak, funtzionalak eta erosoak eraman behar ditugu.
- Segurtasunez sartu behar dugu eszenatokian, ibilera irmoaz eta irribarre txiki bat aurpegian.
- Eskuek zure ordez hitz egiten dute; eduki begi bistan eta mugitu pixka bat.
- Mugitu eszenatokian, baina entzuleei bizkar eman gabe.
- Aprobetxatu irribarre egiteko aukera sortzen den guztietan.
- Begiratu entzuleei begietara, begirada pertsona bakar batengan finkatu gabe.
- Diskurtso itxia eta egituratu bati ez jarraitzea. Azkenean, inguruminguru ibiliko gara eta kontrolik ez dugulako sentsazioa emango dugu.
- Denbora gehiegi ematea denok ezagutzen ditugun gauzak azaltzen.
- Denbora gehiegi ematea. Ziurrenik ez digute denbora gehiago emango, eta ematen badigute, ez du sentsazio onik sortzen.
- Ezustekoen aurrean gaizki erantzutea. Zerbait gaizki badoa, ezin gara urduri jarri.
- Lagunarteko hizkera erabiltzea. Ez gaude gure lagun taldearekin, ingurune profesional batean gaude.
Adituaren iritzia: Cristina Juesas, hizlariak prestatzen espezialista.
1. galdera: Zein dira ekintzaileek beren proiektuak azaltzean egiten dituzten hiru akats ohikoenak?
Akats nagusia komunikazioan argitasunik ez izatea da. Proiektu bat sakon ezagutzea ez da nahikoa haren berri behar bezala emateko. Entzuten gaituenak ulertu egin behar gaitu, beraz, etxea egituratik hasi behar da, hori baita komunikazioa finkatzeko oinarria. Ondoren, xehetasun garrantzitsuak gehituko ditugu, eta ezabatu egingo ditugu ezer gehitzen ez dutenak. Zehaztasunik gabe hitz egitea da egitura on bati esker saihets daitekeen beste akats bat. Eta, azkenik, asko prestatu behar da, agian, gure pitch-a buruz jakitea, ausaz ezer ez uzteko.
2. galdera: Nola lagun diezaguke teknologiak hizlari hobeak izaten?
Teknologia mila eratara erabil dezakegu gure diskurtsoak hobetzeko. AIek hitzaldi bat modu koherenteagoan egituratzen lagundu diezagukete, testu luze bat edo dosier bat laburtzen, testu tekniko bat teknikariak ez diren pertsonek ulertzeko moduko eduki bihurtzen (chatGPTri galdetzea, adibidez, zerbait zure amonak ulertzeko azal diezazun). AI erabil dezakegu, halaber, egindako hitzaldi bati buruzko feedbacka eman diezagun, eta adieraz diezagun zenbat makulu-hitz erabili ditugun, zenbat geldialdi egin ditugun edo entzuleen alde batera gehiago begiratzeko joera dugun.
3. BUSINESS PLANA
Enpresaren erabakiak planifikatzen dituen tresna da.
Zergatik da garrantzitsua Business Plan bat izatea?
- Egunean egotera, ikertzera eta zure sektorea eta lehiakideak ondo ezagutzera behartzen zaitu.
- Zure ibilbide-orria eta azterketa estrategikoa izango da.
- Zure enpresaren bideragarritasun ekonomikoa bermatzen lagunduko du.
- Enpresaren epe ertain eta luzeko etorkizuna batera ikusteko balio du.
- Zure proiektuari koherentzia globala (kanpokoa eta barrukoa) ematen lagunduko dizu.
- Zure proiektuaren balizko inbertitzaileei, bazkideei edo finantzatzaileei zure ideiaren berri ematen lagunduko dizu.
- Egikaritza-laburpena. Honako hauek dira sartu beharreko puntuetako batzuk: negozio-ideia, zein merkatutara zuzentzen garen, produktua, lehia, beharrezkoa den inbertsioa, etab.
- Ingurunea eta sektorea aztertzea. Behar bezala deskribatu behar dugu negozioa garatzen den ingurune geografikoaren egoera sozioekonomikoa eta denboraegoera.
- Produktuaren edo zerbitzuaren deskribapena. Produktu baten kasuan, osagai nagusiak, materialak eta abar gehituko ditugu. Zerbitzu bat ematea bada, ezaugarri nagusiak gehituko ditugu.
- Merkatuaren eta lehiakideen azterketa. Puntu honetan, lehenik eta behin, merkatuaren tamainaz hitz egin behar dugu, unitateetan eta eurotan. Lehiari, lehiakideen kopuruari eta tamainari buruz ere hitz egin behar dugu.
- Negozio-eredua. Atal honetan, gure produktuaren edo zerbitzuaren negozio-eredua definituko dugu. Salmenta, alokairua, SAS, ordaintzeko moduak, etab.
- Jarduketa-plana. Proiektua abian jartzeko edo hazteko garatu beharreko jardueren egutegia zehazteko unea da.
- Merkataritza- eta marketin-plana. Atal honetan, enpresaren merkataritza-arloak nola funtzionatuko duen, merkataritza-taldeak, salmenta-estrategiak, helburuak eta abar deskribatuko ditugu. Marketin-estrategiari buruzko informazioa ere txertatuko dugu.
- Giza baliabideen plana. Organigrama xehatua eta lanpostuen deskribapena atxikiko ditugu. Horrez gain, soldaten taula sartuko dugu, lanpostuaren eta kontratu-motaren araberako ordainsari-mailak zehaztuta.
- Talde sustatzailea. Sustatzaile bakoitzaren curriculum labur bat sartuko da, zeinetan haien hezkuntza, prestakuntza, lan-esperientzia eta trebetasun pertsonalak deskribatuko ditugun.
- Sozietate eta lege arloko gaiak: sozietatearen izena, izen komertziala, forma juridikoa, egoitza soziala, helburu soziala, Cap Tablea, kapital
soziala, sozietatearen administrazio-organoak, etab.
Jakin norentzat den Business Plana abian jarri aurretik. Edukia kasu bakoitzera egokitu behar da.
Business Planak guztiz bat etorri behar du gure investor deckarekin eta finantza-proiekzioekin.
Business Plana dokumentu bizia da. Komeni da gutxienez hiru hilean behin eguneratzea. Hasierako Business Planean planifikatutako guztia zenbateraino betetzen ari garen ikusteko balioko digu.
Fundatzaileen talde osoak, zuzendaritza-taldeak eta bazkide inbertitzaileek adostu beharreko dokumentua da. Adosten ez badugu, baliteke oso eraginkorra ez izatea eta ez izatea dokumentu errealista bat.
Adituaren iritzia: Amaia Jugo. Elkargiko Bizkaiko eta Gipuzkoako lurralde-zuzendaria.
1. Galdera: Zein dira ekintzaileen negozio-planetan aurkitzen dituzuen ohiko gabeziak?
Batzuetan, negozio-planaren barruko zenbatespenak (PyG zenbatetsia), justifikatzen ez dakizkitenak aurkitzen ditugu. Adibidez, salmenten hazkundea aurkezten dute, baina kopurua nondik lortzen duten, nola egingo duten eta abar galdetzean ez dira gai izaten irmotasunez azaltzeko. Negozio-planak egiten direnean, lehenik eta behin ziur egon behar da zer transmititzen den eta zer proiektatzen den; izan ere, aurrean dagoenak, datuak ez ezik, horiek azaltzeko modua ere aztertzen du, eta koherentziarik baduten ala ez. Honako egoera hauek aurki ditzakegu: negozio-plan oso teorikoak, testu gehiegikoak eta zehaztasunik gabekoak, behar beste
hausnartu gabeko negozio-eredua eta pricing-eredua, etab. Nola monetizatuko dute beren ideia, hori da funtsezkoa horrelako enpresentzat.
Hurrengoa ez da planean bertan agertzen, baina uste dut plana finantzaketa edo inbertitzaileak erakartzeko egiten dela, eta batzuetan ez dute ondo parametrizatuta zenbat behar duten eta zertarako.
Finantzaketa bat eskatu behar badute, startupetan, non finantzaketa beharrak lausoagoak diren (ez da prezioa ezagutzen dugun makina bat, adibidez, edo higiezin bat, baizik eta garapenak, marketina, talentua erakartzea, etab. dira), ohikoa da ikustea zenbatekoa doitzea falta zaiela (eman dezake gauza bera dela 100 k € edo 150 k € eskatzea) eta finantzaketa-partida bakoitza zertarako erabiliko duten zehaztea.
2. galdera: Zer nolako egiaztapenak egiten dituzue negozio-plan baten sendotasuna aztertzean?
Zenbatespenei eta haien izateko arrazoiari buruz galdetzen dugu, nola iritsi diren haietara, eta erantzuten ez badakite, ez da sintoma ona. Honako hauek hausnartu ez dituztenean: negozio-eredua, prezioak, tarteak, zertan bereizten diren, zergatik erosiko dituzten eta zer egingo duten bestek eros ditzaten (estrategia komertziala), honako hau aztertzen dugu:
Ikusi ea lehia aztertu duten. Babesak, beharrezkoa bada (patenteak, etab.) edo legezko oztopoak.
Ikusi diruzaintzako aurrekontu batekin lan egiten duten, kutxa zenbatetsia duten eta behar bezala egiten duten. Balantzean eta PyG-n agertzen diren zenbatekoek zentzurik duten hausnartzea.
Merkatuan ideia hori probatu duten ere egiaztatu ohi dugu.
Gehienetan galdetzen dugu zenbatespenez eta
haien izateko arrazoiaz, nola heldu diren eta
nola erantzun ez badakite, ez da seinale ona.
4. FINANTZA-PROIEKZIOAK
Zenbat diru beharko dut diru-sarrera errepikariak ikusi arte?… Zenbat saldu behar dut nire gastuak ordaintzeko zenbatetsi dudan prezioan?… Zer produktu indartu behar dut?… Noiz egin dezaket aurreikusitako inbertsioa?… Nola aldatzen da nire negozioa inbertsio horren ondoren?… Zer errentagarritasun eskain diezaioket inbertitzaile bati?…
Inbertitzaileei erakusteko gure proiektua inbertitzeko modukoa dela.
Erabakiak hartzen laguntzeko.
Epe laburreko helburuak zehazteko eta, gainera, esperientzian oinarrituta, epe luzerako norabidea modu planifikatuagoan bideratzea.
Proiekzioak egiteko lege eta kontabilitate arloko betebeharrak bereiztea; lehenak ordenari eta betetzeari buruzkoak dira, eta bigarrenak kudeaketari buruzkoak.
- Hipotesi-orria: produktuen atariko oinarrizko informazioa, prezioen bilakaera, kostuak eta inbertsioak jasotzen ditu.
- Galera eta irabazien kontu analitikoa: maila honek oso informazio baliotsua ematen digu erabakiak hartzeko. Dokumentu horretatik honako hau lortzen dugu:
- Marjina gordina: Sarrerak – Produktuaren zuzeneko kostuak. Zerk ematen digu errentagarritasun hobea maila honetan?
- Marjina garbia: Marjina gordina – Zuzeneko merkataritza-gastuak.
- Ekarpen-marjina: Marjina garbia – Kanalari lotutako gastuak. Nola eragiten dio kanalaren kostuak errentagarritasunari.
- Break Even – Errentagarritasun-atalasea: Zenbat unitate saldu behar ditudan nire gastu finkoak ordaintzeko.
- Finantza-galera eta -irabazien Kontua: kontu analitikoaren informazio bera du, baina informazioa beste modu batera dago ordenatuta. Aholkularitzarenarekin bat etorriko da, eta bertatik errazago lortuko dugu Diruzaintza-orria. Maila honetan, oso erabilia den termino bat erraz lortzen dugu:
- EBITDA: kutxa-sarrera duten sarrerak ken kutxa-irteerako gastuak, edo Ustiapen-emaitza gehi amortizazioak, hornidurak eta narriadurak.
- Diruzaintza-orria: horrekin proiektuaren Beharrezko Kutxa edo soberakina lortuko dugu. Hiru maila ditu:
- Kutxa operatiboa.
- Inbertsio-eragiketen kutxa.
- Finantzaketa-eragiketen kutxa.
- Egoeraren balantzea: enpresak une jakin batean zer duen eta nola finantzatzen den erakusten duen argazkia da.
1. URRATSA: PAPER ZURI BATEAN
- Egiten duguna modu sinplean deskribatu.
- Prozesu nagusiak marrazten ditugu.
- Fluxuak zehatz-mehatz aipatzen ditugu prozesu guztietan, hasieratik amaierara.Adibidez, produktua diseinatzen dugu, bezeroa erakartzen dugu, hornitzaileak erakartzen ditugu, produktua fabrikatu, sailkatu eta banatzen dugu, salmenta-prozesuan laguntza ematen dugu…
- Prozesu bakoitzean beharko ditugun baliabideak identifikatzen ditugu. Adibidez, bezeroak erakartzeko marketina, alokairuak, langileak, makineria, ibilgailuak, zuzendaritza-zerbitzuak.
- Baliabideak gastu edo inbertsio motaren arabera sailkatzen ditugu. Produktuaren, bezeroaren eta establezimenduaren kostu aldakorrak, kostu finkoak edo inbertsioak.
2. URRATSA: HIPOTESI-ORRIA SORTZEN DUGU
- Produktuak identifikatu eta salmenta-prezioak kuantifikatzen ditugu.
- Produktuaren eta bezeroaren kostu aldakorrak identifikatu eta kuantifikatzen ditugu. Hornidurak, zuzeneko langileak, ekoizpen-makinaren ordu-kopurua, eta, gainera, bezeroaren eskuraketa-kostuak eta bezeroarentzako arretaren kostuak.
- Establezimenduaren/kanalaren kostu aldakorrak identifikatu eta kuantifikatzen ditugu. Denden, web kanalaren, sukurtsalaren eta abarren kostuak.
- Egituraren kostu finkoak identifikatu eta kuantifikatzen ditugu. Langileak, alokairuak, egituretako inbertsioen amortizazioa…
- Salmenten zenbatespenak. Salmenta-unitateen lehenengo zenbatespena (denboran) egiten dugu, eta zeren arabera haziko diren zehazten dugu.
3. URRATSA: PyG ANALITIKOA MARJINA GORDINERA ARTE. Hiru edo lau urteko denbora-mugan, lehenengoak hilabeteetan.
- Zenbatetsitako salmenta-kopuruak kalkulatu.
- Kopuruak bider hipotesi-orriko prezioak egin.
- Kopuruak bider hornidura-kostuak egin, hipotesi-orriaren arabera.
- Zuzeneko langileen kostua kalkulatu, hipotesi-orriko ordu-tasaren arabera.
4. URRATSA: PyG ANALITIKOAN JARRAITZEN DUGU MARJINA GARBIRA ARTE.
Bezeroak erakartzeko kostuak kendu eta produktuari egozten dizkiogu, bezeroaren batez besteko erosketa-saskiaren hipotesian oinarrituta.
5. URRATSA: PyG ANALITIKOAN JARRAITZEN DUGU, EKARPENMARJINARA ARTE
Produktuak kanalaren arabera multzokatzen ditugu eta kanalaren berezko kostuak deskontatzen ditugu; horrela, kanal bakoitzak proiektu osoari egiten dion ekarpen-marjina lortzen dugu.
6. URRATSA: PyG ANALITIKO OSOA MUNTATZEN DUGU.
Kanal guztien ekarpen-marjinari proiektu osoaren egitura-gastu finkoak kentzen dizkiogu, eta ekitaldiko emaitzara iristen gara.
7. URRATSA: FINANTZAKO PyG LORTZEN DUGU.
PyG analitikotik abiatuta, informazioa kontabilitate-plan orokorraren arabera antolatuko dugu, eta finantzako PyG lortzen dugu, eta emaitza berdinera iristen gara.
8. URRATSA: DIRUZAINTZA MUNTATZEN DUGU.
Finantza Emaitzen Kontutik Diruzaintzara bitarteko zenbait kontzeptu daude:
- BEZa: diru-sarreratik eta gastutik kobrantzara eta ordainketara iristeko, haietakoren batean aplikatu behar dugu, eta, ondoren, likidazioa Ogasunean sartu.
- Kobratzeko eta ordaintzeko unea: ez dugu guztia eskura kobratzen eta ordaintzen; negoziatutako aldiak aplikatu beharko ditugu.
- Langile-gastuak: ordainketa-une batzuk dituzte, hala nola, hileko likidoa, aparteko ordainsaria dagozkion hilabeteetan, Ogasunari eta Gizarte Segurantzari egindako hiruhilekoko atxikipenak 30 egunera.
- Inbertsioak: PyG-n amortizazioaren bidez egiten dira, baina kutxairteera erosketaren unean (gehi BEZarekin negoziatutako aldia) egiten da.
- Finantzaketa: bazkideak (kapitala), finantza-erakundeak (maileguak, kredituak), administrazio publikoa (dirulaguntzak).
9. URRATSA: ALDI OSOA PROIEKTATZEN DUGU.
Lehenengo urtea hilabeteetan muntatuta dugunean, gainerako aldia, 3 edo 4 urte, proiektatzen dugu.
10. URRATSA: GURE PROIEKZIOEK ZER ADIERAZTEN DUTEN AZTERTUKO DUGU.
Produktuaren, bezeroaren eta kanalaren errentagarritasunari buruzko informazioa ematen digute. Zer saldu, nori eta zein kanaletan, zein sustatu…
Zenbat saldu behar dugun beharrezko dugun egitura estaltzeko. Eta prozesu-katearen punturen batean kostua murriztea lortzen dugun ala ez.
Baina, batez ere, kutxari buruzko informazioa ematen digute, zenbat behar dugun gaur eta, aurreikuspenen arabera, hemendik 4 urtera zenbat sortuko dugun gure negozioarekin.
Gure proiektuan bazkide bat nahi badugu gaur egungo beharrizanak finantzatzeko, konbentzitu egin beharko dugu, etorkizunerako errentagarritasun nahikoa eskainiz.
11. URRATSA: ESZENATOKI DESBERDINAK SIMULATZEN DITUGU.
Gure hipotesiak, errealitatearekin alderatu ahala, aldatu ahal ditugu egoera berriak sortzeko. Ikus dezakegu kutxa nola aldatzen den, hauetan aldaketak eginez gero:
- Prezioak eta kopuruak.
- Hornidura-kostua bolumenen arabera.
- Kurba bezeroak erakartzeko kostuan.
- Bezeroarentzako arretaren kostua.
- Kostu finkoen egitura.
Finantza-proiekzioak tresna bat dira, eta gure proiektua planifikatzen, kontrolatzen eta, azken batean, erabakiak hartzen laguntzen digute, emaitzei aurrea hartuz.
Modu errazean egin behar dira, baina, aldi berean, neurrira egindako jantzi gisa, beren-beregi proiektu honetarako, eta kudeatzaileek erabiltzeko moduan.
Ikusi dugun Ebitda kontzeptua gure proiektuak sortzen duen ustiapenagatiko kutxaren sinplifikazio bat da. Kontuan hartu ideia hori hurrengo kapitulura igaro aurretik: Nire proiektuaren balorazioa.
Adituaren iritzia: (Laura Unzueta. Magnolia Financials)
1. Galdera: Zergatik dira garrantzitsuak finantza-proiekzioak, orokorrean betetzen ez diren arren?
Finantza-proiekzioak ezagutzen ez duzun hiri batean Google maps izatea bezain garrantzitsua dira. Aplikazioa izan gabe moldatu ahal zara? Bai, baina ziurrenik ez duzu ibilbidea optimizatuko nahi duzun lekura heltzeko.
Finantza-proiektuak honako hauetan lagundu ahal zaituzte:
- Non zauden kokatu; izan ere, zure negozioaren gaineko hausnarketa egitera behartzen zaituzte: sarrerak nola sortu, zein diren hazi eta errentagarriagoa izateko aintzat hartu beharreko aldagai garrantzitsuenak, sarrerak beste modu batez sor litezkeen jakin, negozioaren core prozesuak ezagutu eta ditudan baliabideak optimizatuta dauden edo prozesuren bat alda litekeen ulertu.
- Zehaztu nola heldu nahi duzun eta nola egin, ibilbidea optimizatuz; zifratan lortu nahi duzun egoera zehazten duzu eta hori egiteko behar dituzun
baliabideak kuantifikatzen dituzu; hala, horra heltzeko zenbat diru eta noiz beharko duzun jakin ahalko duzu. - Eta, beharbada garrantzitsuena, planteatuta zeneukan hipotesiaren aldaketa baten ondorioei aurrea hartzen diezu, aldaketa horrek sarreretan izango lukeen eragina aurreikusiz.
- Negozioa gidatzeko eta inbertsore potentzialei benetan gidatzen duzula eta kide izateak merezi duela erakusteko aginte-taula duzu.
2. Galdera: Zure ustez, altxortegi eta finantzen monitorizazioa hasierako faseetan azpikontratatu daiteke?
Ez dut uste. Oso garrantzitsua iruditzen zait negozio baten kontabilitate-, zerga- eta lege-betebeharren eta bere kudeaketaren arteko aldea egitea. Lehenengoa aholkularitza batek egin dezake, askoz hobe, gainera; baina bigarrena ekintzaileak egin behar du, eta epe labur zein ertaineko aurreikuspenak eta altxortegiaren kontrola proiekzioak egin dituen pertsonak egin beharko lituzke, eta hori hasiera-hasieratik ekintzailea bera edo bere taldeko norbait izan beharko litzateke.
5. NIRE PROIEKTUAREN BALORAZIOA
Inbertitzaile izan daitekeen batek gure proiektua nola baloratzen duen aztertuko dugu.
Lotuta dauden beste arrazoi batzuk alde batera utzita, arriskua versus errentagarritasunaren haztapenean jarriko dugu arreta, eskura dituen beste inbertsio aukera batzuekin alderatuta.
ZER DA INBERTSIO-AUKERA BAT?
Gaur egun ordainketa egiten da eta etorkizunean beste alternatiba batzuek baino errentagarritasun handiagoa ematen du. Hau da, normaltzat jotzen duguna baino gehiago itzultzen da. Beste era batez esanda, erosten dugunari ematen diogun balioa baino prezio baxuagoa ordaintzea. Proiektu berak balio desberdina izan dezake pertsonen arabera.
ATZERA BEGIRAKOA: Orain arte sortu duena da bere balioa. Negozioaren aktiboak dira benetan balioa dutenak. Bere jarduerak eragin dezakeenak ez du interesik.
PROSPEKTIBOA: Negozioaren balioa da etorkizunean bere jardueratik lortuko dudan errentagarritasuna. Aktibo gutxiagorekin egin ahal bada, hobeto.
KONPARATIBOA: Proiektua baloratzeko, antzekoa den edo alderatu daitekeen beste proiektu baten balioan jartzen dut arreta. Zaila da proiektu alderagarri hori aurkitzea.
Ekintzailetza-proiektuetan, normalean, prospektiboa eta konparatiboa nahastuta erabiltzen dira.
AUKERAK ALDERATZEN.
Inbertsio-aukerak baloratzeko eta alderatzeko gehien erabiltzen diren metodoak honako hauek dira:
- KUTXAKO FLUXU ASKEAK DESKONTATZEKO METODOA. (IKUSPEGI PROSPEKTIBOA)
Proiektuak etorkizunean sortuko dituen kutxa-fluxuak lortu eta gaurko egunera ekartzean dira; etorkizuneko fluxuak kentzen zaizkio kutxa-fluxu horiek sortzeak duen arriskua haztatzen duen tasa bati.
NOLA HAZTATZEN DA ARRISKUA?
Proiektua nola finantzatuko den pentsatzen dugu. Zein izango den funts propioen (bazkideak) ehunekoa eta besteren funtsen (finantza-erakundeak) ehunekoa, eta eskatutako errentagarritasuna aplikatzen diogu bakoitzari. Horri Kapitalaren Batez Besteko Kostu Haztatua (WACC) deitzen diogu.
Pentsatu behar dugu bazkideek ez dietela errentagarritasun bera eskatzen arrisku desberdina duten negozioei. Zenbat eta arrisku handiagoa, orduan eta errentagarritasun handiagoa eskatuko dute arriskua konpentsatzeko.
Horretarako, arriskurik gabeko aktibo finantzario bat hartzen da. Adibidez, 10 urterako obligazioak, eta inbertsioak duen arriskua, Espainiako Arrisku Prima*, Aktiboaren Beta gehitzen zaizkio, eta zuzentzaile osagarriren bat aplikatzen zaio, esaterako, enpresa txiki bat izatea edo ehuneko txiki batekin parte hartzea, zeinak mugak izan baititzake partaidetza transmititzean.
AUKERAK ALDERATZEN.
1. KUTXAKO FLUXU ASKEAK DESKONTATZEKO METODOA.
Balorazio-metodo hori, oro har, metodo honekin jartzen da testuinguruan:
2. BIDERKATZAILEEN METODOA (IKUSPEGI KONPARATIBOA)
Metodoaren oinarria hau da: gurearekin alderatu daitezkeen aukerak aurkitzea, dagoeneko transakzio bat eduki dutenak, eta ikustea zenbatean baloratu diren. Enpresa transakzionalizatu horren adierazle bat hartzen da, EBITDA, adibidez, eta kalkulu hau egiten da: balioa zati adierazle hori, eta lortzen den biderkatzailea da gure aukeraren EBITDAren gainean erabiliko duguna, eta horrela gure balioa lortzen dugu.
EV: 500.000 € EBITDArekin: 50.000 €.
EV/EBITDA Biderkatzailea: 10
Metodo honen zailtasuna konparagarri horiek aurkitzea da
Ohikoena da balorazioa metodo desberdinen bidez kontrastatzea, baliotarte bat lortzeko eta haren gainean prezioa negoziatzeko.
AUKERAK ALDERATZEN.
3. ORDEZKO METODOAK PROIEKTU BERRIETAN.
Metodo horiei ekin aurretik, hau aipatu behar da: pertsona inbertitzaile profesionalak, proiektu horien arrisku-maila eta balio alderagarri bat lortzeko zailtasuna ezagututa, bere zorroaren dibertsifikazioa bilatu eta askotan eta desberdinetan inbertitu nahiko du, eta guztietan errentagarritasun-tasa handiagoak eskatu.
Metodo horiek guztiek, batzuetan gehiago eta beste batzuetan gutxiago, IKUSPEGI KONPARATIBOA erabiltzen dute.
METODO KUALITATIBOAK
3.1 SCORECARD VALUATION.
Metodo hau honetan oinarritzen da: inbertitu nahi den proiektua alderatzen da merkatuko edo sektoreko erreferentziako proiektu batekin edo gehiagorekin, garapen-fase berdinean. Alderaketa funtsezko alderdietan egiten da. Oro har, faktore hauek erabiltzen dira alderaketa egiteko:
Faktoreak haztatu egingo dira, inbertitzaileak ematen dien garrantziaren arabera.
AUKERAK ALDERATZEN.
3.2 BERKUS METODOA:
Aurrekoaren oso antzekoa da. Dave Berkus-ek proiektu oso disruptiboen hasierako faseetan izandako esperientzian oinarritzen da. Aurrekoak bezala, funtsezko 5 faktore haztatzen ditu. Bakoitza 500.000 dolarretan (USD) baloratzen du eta haietako bakoitzean baloratzen ari den proiektuari % 0tik % 100era arteko puntuazioa ematen dio.
Scorecard eta Berkus metodo kualitatiboak dira funtsezko faktoreak haztatzeko, inbertitzaileen esperientziaren arabera, eta asko erabiltzen dira hasierako faseetan.
METODO KUANTITATIBOAK
3.3 VENTURE CAPITAL (VC).
Venture Capital inbertitzaileek erabiltzen duten metodoa da hau (I. kap.: Inbertitzaile mota eskuliburu honetan). Proiektuak oraindik kutxa negatiboa edo ez nahikoa dauka espero den gorakada izateko, baina produktua dagoeneko finkatuta dauka merkatuan. Hiru oinarri ditu.
Espero den enpresaren balioa, gaur sartzen den VC irteten denean. Balio hori lortzeko, urte horretan enpresaren beste proiektu batzuetan espero diren biderkatzaileak (EBITDA edo salmentak, adibidez) erabiltzen dira.
VCk inbertsio horretan espero duen errentagarritasuna. Fasearen arabera, % 20tik % 70era bitartekoak izan daiteke.
Diluzioaren eragina (ehunekoa murriztea, beste inbertitzaile batzuk sartzean). Ez da gauza bera irteeran % 35, adibidez, edukitzea gaur erosi duelako, edo % 30 edukitzea bitartean beste inbertitzaile batzuk sartu direlako.
AUKERAK ALDERATZEN.
VC metodoan, irteeran espero den errentagarritasunetik abiatuta, balioa gaur lortzen da. Espero den hazkunde handiko proiektuetan sartzen diren esperientzia handiko inbertitzaile profesionalak.
3.4 KPI-EN BIDERKATZAILEEN METODOA:
2. metodoan ikusi dugun biderkatzaileen metodoaren oso antzekoa da, baina kasu honetan EBITDA (KPI) adierazlearen ordez beste batzuk erabiltzen ditugu, beharbada EBITDA oraindik negatiboa baita proiektuan.
Adierazleek proiektuaren martxaren adierazgarri izan behar dute. Zailtasuna da adierazle horiei buruzko informazioa edukitzea erreferentzia gisa erabiltzen dugun proiektuan.
Proiektu digitaletan, adibidez, horiek izaten dira erabilienetako batzuk. Beste batzuetan, ordea, bezeroak orduko, bezeroaren eskuratze-kostua versus produktuaren marjina gordina… izan daitezke adierazleak.
VC metodoan ez bezala, hemen biderkatzailea balorazioaren unean aplikatzen da, hau da, sarreran, eta ez irteeran.
Balorazio-teknikak proiektuaren fasearen eta disrupzio-motaren araberakoak dira.
Gehien onartzen den metodoa, hau da, kutxako fluxuak deskontatzekoak, zentzu handiagoa du faseak aurrera egiten duen neurrian.
Proiektua zenbat eta berritzaileagoa eta fasea hasiberriagoa izan, inbertitzaileak, arrisku handiagoaren aurrean, zorroaren dibertsifikazio handiena bilatuko du eta eskatutako errentagarritasun-maila askoz handiagoa izango da.
Ikuspegi konparatiboa kontraste edo metodo nagusi gisa erabiltzen da balorazio guztietan, eta hortik dator informazio konparagarriak izatearen garrantzia. (Ikusi informazio-iturriak eskuliburuan).
Gure proiektuan oso garrantzitsua da finantza-plangintza ona egitea, bai proiektua ez itotzeko, kutxaren beharra ez aurreikusteagatik, bai inbertitzaileen aurrean balorazioak defendatzeko.
Adituaren iritzia: Enrique Ranedo. Aditua garapen korporatiboan, eskuratze- eta salmenta-prozesuetan.
1. Galdera: Proiektu bat baloratu behar duzunean, zein lan-eskema egiten duzu proiektu horren inguruan? Zein dira balorazio ona izateko gakoak?
Informazio erraza badago, begiratzen dut merkatuan ea nor izan daitezkeen lehiakideak. Argi dago funtsezkoa dela ekintzaileak ezagutzea, hau da, exekuzioa egiten ari den taldea.
Balorazioari dagokionez:
Negozio-plan bat eraikitzen dut beti; zenbat eta informazio gehiago egon, hobeto. Normalean, diru-sarreretatik abiatuta, kostuen eta gastuen portaerarik onena kalkulatzen dut, inbertsioak kalkulatzen ditut, eta bezeroei kobratzeko eta hornitzaileei ordaintzeko baldintzak zehazten ditut.
Horrekin guztiarekin, proiektatutako emaitza-kontu bat, proiektatutako egoera-balantze bat eta kutxako fluxuak ateratzen ditut.
Arrazoizko deskontu-tasa zein izan daitekeen erabakitzen dut, proiektuaren arriskuaren arabera eta zorpetzerik dagoen edo ez kontuan hartuta. Kutxako fluxuekin eta deskontu-tasarekin, balorazioaren zenbatespenik onena daukat: balio eguneratu garbia.
Baldin eta informazio eskuragarria badago antzeko enpresen multiploei buruz edo antzeko proiektuen/enpresen gaineko transakzio errealei buruz, kutxa-fluxuen deskontuaren balorazioaren emaitza multiploen bidezko balorazioaren emaitzarekin alderatzen dut.
2. Galdera: Historikorik gabeko proiektuetan, zein da zure ohiko balorazio-metodoa?
Aurreko puntuan esan dudan bezala, negozio-plan bat egiten dut beti. Egia esan, datu historikorik gabe askoz zailagoa da. Baina egin egiten dut. Agian gehiago erreparatuko diot hirugarren edo bosgarren urtean gerta daitekeenari, uste badut arrazoizkoa dela merkatua hausten ez duen negozio-zifra batera iristea. Nire ustez, diru-sarreren aldagaia da zenbatesteko zailena, eta edozein metodoren bidezko balorazioan errore bat egotea gehien eragin dezakeena.
Kasu horietan, eszenatokiak erabiltzeak (oinarria, baikorra eta ezkorra) gehiago laguntzen du, datu historikoak erabiltzeak baino. Batzuetan, eszenatokiak erabiltzen ditut haietako bakoitza gertatzeko probabilitatea haztatzeko eta, horrela, proiektuari balio zenbatetsi onena ateratzeko.
Errenta aldagaia da zenbatesteko zailena eta
edozein metodoren balorazioan akats baten
aurrean eragin handiena izan dezakeena.
3. Galdera: Ohikoa da eszenatokiak egitea? Zer zuzenketa-ehuneko egin ohi dira ekintzaile batek emandako datuen gainean?
Eszenatokiak eta sentsibilitateak beti erabiltzen ditudan tresnak dira. Eszenatokiak, 2. galderan aipatu dudan bezala, eta % 15 inguruko aldaketekiko sentsibilitatea, adibidez, negozioaren aldagai nagusietan: Zenbat egiten du txarrera balorazioak langileen kostuak +% 5, +% 10 edo +% 15 badira? Excel ondo erabiliz gero, erraza da eszenatokiak eta sentsibilitateak muntatzea, eta asko laguntzen dute balorazio baten mailarik onena kalkulatzean.
Aurreko paragrafoan deskribatutako bi tresna horiek aukera ematen dute ekintzailearengandik jasotako informazioarekin jolasteko. Nire kasuan, eszenatoki baikorra da garrantzitsuena. Eta hortik, beste eszenatoki batzuk eraikitzen ditut, eta, esan bezala, baita sentsibilitateak ere.
6. INBERTITZAILE BATEKIN NEGOZIATZEKO PROZESUA
- Txanda izatearen inguruko konfidentzialtasuna. Inbertsio-txanda ahalik eta konfidentzialtasun handienarekin tratatzea gomendatzen dugu, hura negoziatu aurretik eta negoziatzen den bitartean.
- Txandaren dokumentazioaren konfidentzialtasuna. Horretarako, informazio hori jasoko duten eragile guztiekin konfidentzialtasunakordio bat edo NDA (Non Disclosure Agreement) sinatzea gomendatzen dugu.
- Txanda aldez aurretik prestatzea. Hauek prestatu behar ditugu: aurreko txandetako sustatzaileen eta inbertitzaileen arteko aurretiko akordioak, finantza-proiekzioak, investor deck, one page, azalpen-bideoak egitea, gure elevator pitch, etab.
- Data Room Birtuala (VDR) prestatzea. Interneteko gune bat da; konfidentzialtasun- eta segurtasun-berme nahikoa dauka, eta inbertitzaileei gunean sartzeko aukera emango diegu.
- Gure betebeharretako bat da gurekin harremanetan jarriko diren inbertitzaile bakoitza sakon ikertzea. Zenbat eta informazio gehiago eduki, orduan eta arinagoa izango da harremana.
- ONekin! laguntza-programa Zure aliatua izan daiteke.
- Zeure kontaktu-sarea: hauxe da biderik onena. Ekintzaileen ekitaldietara joatea ere oso aberasgarria da zure egoera berean dauden pertsonak ezagutzeko.
- Inbertsio-ekitaldiak: Hauek dira Euskadiko ekitaldi garrantzitsuenetako batzuk: B-Venture (Bilbo) edo Cita Emprende (Donostia). Estatu-mailan:
South Summit Madrilen, 4YFN Bartzelonan, Alhambra Venture (Granada), etab. Food sektorean oso interesgarria da Food 4 Future kongresua. - Crowdfunding plataformak Haien webguneetan erreferentziako inbertitzaileak aurki ditzakegu.
- Sektorean dauden newsletter-ak edo posta-zerrendak. Dealflow, Startup Riders, El Referente, edo Ecotechers Telegram-en kanala. Tokimailan, interesgarria da Up Euskadiren newsletterrean harpidetuta egotea.
- “El Referente” inbertsio-urtekaria.
- Sare sozialak ere bide interesgarri bat dira. LinkedIn eta Twitterren oso aktiboak izaten dira inbertitzaileak.
- Harremanetan jartzea. Askoz hobea da beti e-maila erabiltzea lehenengo kontakturako. Ez da hain intrusiboa, eta inbertitzaileak erabakiko du noiz eta nola erantzun. Komenigarria izaten da inbertitzailea ezagutzen duen norbaitek sarrera egitea.
- Lehenengo elkarrizketa. Elkarrizketa honen helburua bigarren elkarrizketa bat lortzea da. Elkarrizketa horretatik aurrera, informazio-truke bat sortuko da (gure VDRaren bidez).
- Negoziazio-fasea. Negoziazio ororen azken helburua txandako lehen inbertitzailearekin akordio bat ixtea da. Horretarako, term sheet sinatu behar da.
- Due Dilligence. Inbertitzaileak, behin betiko sinatu aurretik, enpresaren egoerari buruz egiten duen analisia da.
- Inbertsio-akordioaren kontratua. Due Dilligenceren fasea arrakastaz amaitu ondoren, inbertsio-kontratua negoziatzen dugu, gehienetan, bazkideen itunarekin batera.
Inbertsioa bilatzeko jarduerak merkataritza-prozesuaren antz handia dauka; beraz, prozesu guztietan bezala, salmenta-inbutua antolatzeko prestatu behar dugu.
Kalkulu-orri bat irudika genezake; ardatz bertikalean inbertitzaile potentzial bakoitza jarriko genuke, eta ardatz horizontalean inbertitzaile bakoitzari buruzko informazioa. Adibide modura, honako hauek izan daitezke kalkulu-orri horren zutabeak:
1. Enpresaren izena, funtsa, inbertitzailea. 2. Harremanetarako pertsonaren izen-abizenak eta telefono-zk. 3. Lanpostua. 4. Helbidea. 5. Email. 6. Telefono
finkoa 7. Telefono mugikorra. 8. Aipamena.
Prozesuarekin lotutako zutabeak:
1. Egoera. 2. Lehenengo bidalketa. 3. Gogorarazteko emaila. 4. 1. bilera 5. 2. bilera. 6. Akordioa. 7. Due Diligence. 8. Oharrak. Saiatu kalkulu-orria behar bezala eguneratuta edukitzen, eta partekatu eguneratzeak talde sustatzailearekin.
Finantza- eta kontabilitate-egoera. Kontuen, kontabilitatearen, marjinen, ibilgetuaren eta abarren egoera aztertzen da.
Egoera fiskala. Enpresak zerga, karga, tasa eta abarri dagokienez duen egoera aztertzen da.
Merkataritza-egoera. Hemen datu hauek aztertzen dira: salmentak, bezeroekiko kontratuak, aurretiazko akordioak, ordainketa-bideak eta bezeroekiko harremanarekin zerikusia duen guztia.
Lan-egoera. Atal honetan, gai hauei lotutako guztia aztertzen da: enpresako langileak, lan-kontratuak, organigrama, ordainsari-politika, gure lanaren deskribapena, eta abar.
Analisi teknologikoa. Enpresak erabiltzen duen hardware eta software guztia aztertzen da. Propioak diren ala ez, lizentziak erabiltzen diren, horien kostua, ekipamenduen zaharkitze-maila, etab.
Lege-analisia. Enpresan eragina duten legezko alderdi guztiak sartzen dira hemen. Kontratuak (alokairukoak, hornitzaileekin, banatzaileekin, etab.). DBLO eta beste arau mota batzuk betetzen diren aztertzen da.
- Ez kontratatu aholkularitza-enpresarik negoziazioa egiteko. Inbertitzaileek zurekin hitz egin nahi izango dute, eta beraz, lan gutxi kenduko zenuke horrela.
- Inbertitzaile izandaitezkeenak ezagutzeko lana proiektuaren hasieratik egin behar da, ez inbertsio-txandan zaudenean.
- Zure Virtual Data Room eguneratuta eduki, inbertitzaileek zure proiektuaren berri izan dezaten edozein unetan.
- Kontu handiz idatzi inbertitzaileentzako mezuak edo mezu elektronikoak. Xehetasun bakoitzak garrantzia du.
- Laguntza eskatu prozesu horretatik igaro diren beste ekintzaile batzuei. Laguntza baliotsuena da.
- Komeni da NDA bat sinatzea zure enpresari buruzko informazio baliotsua norbaitekin partekatu aurretik.
Adituaren iritzia: Gonzalo Martínez de Azagra, Cardumen Capital-en kide fundatzailea eta Foodtech Fund funtsaren kudeatzailea.
1. Galdera: Zein da Basque Culinary Center-ekin batera abiarazi duzuen Foodtech Fund-en oinarrizko helburua? Zein dira funtsaren inbertsio-irizpideak?
Funtsaren helburua da nekazaritzako elikagaien sektorearen eraldaketaren buru diren enpresa teknologikoetan inbertitzea.
Funtsak early growth faseetan dauden enpresetan inbertituko du, batez ere A serieko finantzaketa-txandetan, AgTech eta Food Science arloko enpresetan eta beren eragiketetan zirkulartasuna ezartzen duten sektoreko enpresetan.
2. Galdera: Zuen ustez, zein da gakoa pertsona ekintzailearen eta inbertitzailearen arteko negoziazio-prozesuan? Zein da ekintzaileek beti kontuan izan behar duten gakoa?
Bizi garen munduan dirua produktu bihurtu da. Ekintzaileek ulertu behar dute zein den inbertitzaileak negoziatzeko orduan ekarriko dien balio erantsia, kontaktu-sarearen, markaren eta gobernantzaren mailan.
Gainera, bi alderdiek ulertu behar dute beti startup–inbertitzailea erlazioa epe luzerako harremana dela.
Gure proposamena da balio erantsi handieneko inbertitzailea izatea gure partaidetuentzat.
Europari eta Israeli zuzenduta dagoen eta ekintzaileei laguntzeko Balioa Sortzeko Plataforma bat (Scale Platform) eskaintzen duen AgriFoodTech-en funts bakarra gara. Ekintzailea, haren taldea eta enpresa funtsezkoak dira guretzat, eta balioa gehitzearen aldeko apustua egiten dugu, behar duten guztian laguntzeko talde batekin.
3. Galdera: Nola baloratzen duzue Euskadiko foodtech sektorea beste lurralde batzuetakoarekin alderatuta?
Euskadi liderra da sukaldaritza eta elikadura sektorean
Gainera, Euskadik oso sare korporatibo eta eskualdeko inbertitzaileen sare garrantzitsua du, startupek inbertitzeko eta eskalatzeko. Eusko Jaurlaritza edo Basque Culinary Center, besteak beste, ekimenak burutzen ari dira Euskaditik ekosistema global bat sortzeko helburuarekin. Horrek Euskadi ekintzailetzaren mapan jarriko du hurrengo urteetan.
Hori esanda, ekosistema israeldarra eta horrelakoak oraindik Euskadikoa baino askoz aurreratuago daude. Euskadik Israel bezalako ekosistemak hartu behar ditu eredutzat, lehiakorrago izaten laguntzen dioten neurriak hartzeko. Egia da ekimen publiko-pribatu handiak sortzen ari direla.
Hori inbertsio- eta desinbertsio-zifren arloko desberdintasun nabarmenetan islatzen da, baita goi-teknologiaren bila dabiltzan atzerriko enpresen presentzian ere.
Euskadi liderra da sukaldaritza eta elikadura
munduan.
7. INBERTSIO-ERRONDA BATEKO DOKUMENTAZIOA
Kalitatezko aholkularitza aditua bilatzea. Hau da, inbertsio-txanden sektore honetan esperientzia egiaztatua duten abokatuak.
Term sheet bi aldeek (inbertitzaileak eta enpresa edo talde sustatzaileak) sinatzen duten dokumentua da. Normalean lehenengo inbertitzailearekin negoziatzen da. Bertan, inbertsioaren oinarrizko baldintzak jasotzen dira.
Zein dira term sheet baten klausularik garrantzitsuenak?
- Akziodunen batzarrean erreserbatutako gaiak. Klausula honen barruan, onartuak izateko, inbertitzaile gehienen aldeko botoa beharko duten gaien zerrenda luze samarra sartu ohi da.
- Administrazio-organoa. Hemen zehazten da zein izango den administrazio-organoa inbertsioa-txanda amaitu eta gero.
- Administrazio-kontseiluaren gai erreserbatuak.
- Iraunkortasun- eta esklusibotasun-konpromisoa. 3 eta 5 urte bitarteko iraunkortasun-konpromisoa eskatu ohi da. Konpromiso hori inbertsio-txanda bakoitzarekin berritzen da.
- Lehiari uko egiteko konpromisoa.
- Sozietate-partaidetzen eskualdaketa askea. Bazkideen artean akzioak eskualdatzeko askatasuna dago.
- Lock up aldia. Aldi horretan bazkide sustatzaileek ezin dituzte beren akzioak eskualdatu.
- Akonpainamendu-eskubidea edo tag along. Bazkide sustatzaileetako batek bere partaidetza guztiak edo batzuk saldu nahi baditu, bazkide inbertitzaileek akonpainamendu-eskubidea izango dute.
- Arraste-eskubidea edo drag along. Eskubide horrek bazkide sustatzaileak bazkide inbertitzaileen blokeotik babesten ditu, bazkide inbertitzaileek enpresaren akzioak saltzeko eragiketa batean.
- Bazkide inbertitzaileen informazio-eskubidea. Enpresaren jarduerei buruzko informazioa, legeak eskatutakotik harago, jasotzeko eskubidea da.
Ohar bihurgarriak inbertitzaile baten eta sozietatearen arteko mailegu-kontratuak dira. Ohar horien ezaugarri berezia da inbertitzaileak eskubidea
duela mailegu hori, hurrengo inbertsio-txandan, sozietate-partaidetza bihurtzeko.
Proiekturako dirua mailegu horren bidez aurreratzen duen inbertitzaileak deskontu jakin bat izango du enpresaren balorazioaren gainean eskriturak egiteko unean. Nahiko ohikoa da % 20ko deskontua ezartzea.
Ohar bihurgarriek abantaila asko dituzte talde sustatzailearentzat:
- Ohar bihurgarria sinatzen den unetik dirua kontuan edukitzeko eta zure plana exekutatzen jarraitzeko aukera ematen dute.
- Dokumentu pribatuak dira, eta ez dira notariotik pasatu behar, ezta erregistroan sartu ere.
- Ez dago bazkideen itun bati lotuta, eta, beraz, une horretan ez dituzu horrelako klausulak negoziatu behar inbertitzailearekin.
Zein dira amaierako dokumentuak?
Hauek dira amaierako dokumentuak: bazkideen ituna, kapitala gehitzeko akta eta eskritura publikoa.
Term sheet-ekin gure lana ondo egin badugu, zati honek ez luke arazo bat izan behar. Gure lege-aholkulariek bazkideen itunean adostutako guztia jaso behar dute, besterik ez.
Bazkideen ituna bide telematikoz, sinadura digitalen aplikazioren batekin, sinatzea da ohikoena.
Honako hauek jasotzen dituen dokumentua da: kapital-gehikuntzaren baldintza nagusiak, jaulkitzen diren akzioen kopurua, akzioak harpidetzen dituzten inbertitzaileen izenak, sozietateren kapitalaren zenbatekoa eta jaulkipen-primaren zenbatekoa. Pertsona guztiek sinatu beharko dute.
- Egiaztatu bazkideen itunean sinatzen dituzun gai erreserbatuek ez dizutela eragozten sozietatearen eguneroko kudeaketa.
- Kapitulu honetan azaldu ditugun klausula gehienak oso ohikoak dira; ez galdu denbora luzea klausulak negoziatzen, ez baituzu erraz aurkituko sinatu nahi ez duen inbertitzailerik.
- Cap table eta kontseiluko lanpostuak ondo kudeatu, talde sustatzailearentzat gehiengo erosoak ez galtzeko.
- Lehenengo txandetan, phantom share-en pakete bat erreserbatzea komeni da, etorkizunean enpresan funtsezkoak izan daitezkeen pertsonak fidelizatzeko.
- Kontuz ibili ez-betetzeagatiko penalizazio-klausulekin. Batzuetan, kalezulo bat izaten da.
- Ondo gogoratu bazkideen itunaren klausula guztiak. Jokatu beti hitzartutakoaren arabera, zure bazkide inbertitzaileekin arazorik ez egoteko.
- Dokumentazio guztia erabat sinatuta eta erregistratuta duzunean, partekatu bazkide guztiekin, cap table eguneratuarekin batera. Eskertuko dizute.
- Zure txandaren arrakasta ospatu eta partekatu, eta, zergatik ez, lagundu beste ekintzaile batzuei egoera berean daudenean.
Adituaren iritzia: Xabier Alvarez, Lawesome-ko bazkidea eta CEO
1. Galdera: Zein dira bazkide sustatzaileei onartzea gehien kostatzen zaizkien term sheet baten klausulak?
Bi motatakoak dira:
Onargaitzak maila pertsonalean.
Iraunkortasun- (3-5 urte) eta esklusibotasun-klausulak. Klausula horiek negoziaezinak dira inbertsio-funtsetarako, eta oso konpromiso sendoa dira fundatzaileentzat; izan ere, behin VC batek finantzatuko dituela onartuta, VCk ekintzaileei enpresarekin erabateko konpromisoa hartzeko eskatzen die, bai denboran (X urtez enpresan lanean jarraitzea), bai dedikazioan (salbuespenak salbuespen, finantzatzen duten proiekturako dedikazio esklusiboa funtsezkoa da inbertitzaileentzat).
Vesting. Aurrekoarekin oso lotuta dago. Vesting formula bat ezarri ohi da, eta funtsean zera da, fundatzaileen partaidetzen aldizkako kontsolidazioa,
fundatzaileen iraunkortasun-klausulari lotua. Adibidea: Fundatzaile batek % 75 badauka (eta inbertitzaileak % 25) eta 4 urteko iraunkortasun-klausula ezartzen bada, vesting formula hau erabili ohi da: 1. urtean ez da ezer finkatzen; eta 2., 3. eta 4. urteetan ekintzen % 25 urte bakoitzean. Eta zer gertatzen da alde egiten badut? Good Leaver figurak (justifikatuak edo adostuak) eta Bad Leaver figurak (justifikatu gabeko irteerak) bereizten dira. Lehenengo kasuan, irteera-datan finkatu gabeko partaidetzak galtzen dira eta, bigarrenean, partaidetza guztiak galtzen dira.
Oso klausula gogorra da, baina inbertitzaileentzat fundatzaileek «bertan behera» utziko ez dituztelako bermea da; edo, hala gertatzen bada, fundatzailearen akzio berreskuratuak erabili ahal izango dituzte ordezkoak erakartzeko.
Onargaitzak maila ekonomikoan.
Liquidation Preference. Hainbat bertsio daude, batzuk besteak baino gogorragoak (guk beti gomendatzen dugu gehienez ere 1x Non Participating onartzea), baina oinarrizko bertsioan zera esan nahi du, enpresa saltzen bada eta inbertitzaileari inbertitutakoa baino likidezia txikiagoa badagokio, inbertitzaileak jarritako diru GUZTIA berreskuratzen duela eta gainerakoa fundatzaileentzat dela. Arazoa? Zer gertatzen da salmenta oso doitua bada eta diru guztia edo ia guztia VCak eramaten badu (ez galtzeko edo oso gutxi galtzeko arriskua dago) eta ekintzaileak sufritzen, estututa, gutxi kobratzen, aukera-kostu handiarekin urteak eman
ondoren oso gutxi edo zuzenean ezer eramaten ez badu?
Azken egoera horietarako, guk Koltxoi Klausula gomendatzen dugu, zeinak ekintzailea ere kopuru adostu batean inbertitzaile dela dioen fikzioa sortzen duen. Zifra horrek norberaren higadura, aukera-kostua eta abar estaliko lituzke (egia esanda, ekintzaileari, abentura amaitu ondoren, bizi-estaldura ematen dio). Eta, beraz, liquidation preference delakoa berdin aplikatzen zaie inbertitzaile guztiei (VCari eta ekintzaileari fikziozko zifra horrengatik). Hala, ekintzaileari bermatzen zaio beti, kasu guztietan, likidezia jasoko duela salmenta batean, baxua izanda ere.
Inbertitzaileen arraste-eskubidea eta antzekoak (baita inbertitzaile batzuk gehitzen duten aldebakarreko salmenta-aukera ere). Inbertitzaileei enpresa saltzeko aukera ematen dieten klausulak dira, baldin eta uste badute (baita fundatzailearen iritziaren aurka ere) edo, kasurik txarrenean (Put Option deritzona), inbertitzaileak eskubidea duela fundatzailea behartzeko haien partaidetzak erostera merkatuko balioan, denboraldi bat igaro ondoren. Beraz, etorkizunean fundatzaileari betebehar ekonomiko bat sortzen dio, eta, ekintzaileen ohiko soldata kontuan hartuta, agian onartezina izango da.
Gu bietako bakar bat ere ez onartzearen aldekoak gara.
Koltxoi klausula, Ekintzailea ere adostutako
figura batean inbertitzailea dela fikzioa sortzen
duena.
Lehenengo kasuan, formula alternatibo batzuek aukera ematen diote inbertitzaileari merkatua eta irteera-bideak aztertzeko gaitasuna izateko, baina betiere Administrazio Kontseiluaren interesekin koordinatuta. Ohiko formula bat da inbertitzailearentzat gehieneko irteera-muga bat (5-7 urte da ohikoa) finkatzea. Aldi horretan inbertitzaileak eskaintzak eska diezazkieke fundatzaileei, eta, haiek erosi nahi ez badute edo eskaintza oso txikia bada, inbertitzaileak Kontseiluari eska diezaioke aholkularitza-enpresa bat izenda dezala merkatuko balorazio-tarte bat finkatzeko eta enpresa merkatura atera dezala eskaintzak aztertzeko. Normalean, Kontseiluak justifikatutako luzapenak ezartzen dira, baldin eta uste bada hobe dela merkaturatu aurretik itxarotea, balioespena areagotzeko. Inbertitzailearen
partaidetzak erosteko eskaintzarik badago, inbertitzaileak hirugarrenari saldu ahal izango dizkio, eta, eskaintzak enpresa osoagatik soilik egiten badira, inbertitzaileak enpresa osoa saltzera “behartu” ahal izango du, betiere aurrez definitutako balorazio-atalase bat gainditzen badute. Nolanahi ere, bi kasuetan fundatzaileek lehentasunez erosi ahal izango dituzte inbertitzailearen partaidetzak (errazagoa da banku-zorra lortzea – normalean enpresaren beraren akzioek osatzen dute bermea – partaidetzak erosteko, balorazio hori aitortzen duten eskaintza irmoak badaude).
Eta, bigarren kasuan, negozio finkatuetan (Private Equity eragiketak) onar litekeen betebeharra delako, baina ez startup batean; izan ere enpresaren balorazioa etorkizuneko aurreikuspenei lotuago dago (eta arriskuaren mende), fundatzaileek ezin izan dute kapitalizatu betebeharrak beren gain hartzeko moduan (startupetan ez da dibidendurik banatzen; likideziarik badago, hazkundean inbertitzen da berriro), eta, gainera, fundatzaileen soldatak mugatuta eta doituta egon ohi dira, haien errentagarritasuna Exit delakoan egon dadin (inbertitzaileekin lerrokatuta), eta ez egunerokoan.
2. galdera: Zer egin dezakete proiektu baten bazkide sustatzaileek inbertsioa bilatzeko prozesua gehiegi luza ez dadin?
2. galdera: Zer egin dezakete proiektu baten bazkide sustatzaileek inbertsioa bilatzeko prozesua gehiegi luza ez dadin?
Eta hori ez da horrela. Industria-bazkideek modu jakin batean inbertitzen dute, alde on eta txar guztiekin. Arrisku-kapitalak oso modu mugatuan inbertitzen du oso irizpide zehatzak betetzen dituzten proiektuetan. Eta, hortik aurrera, hainbat sektoretan, negozio-motatan, enpresen heldutasun-faseetan eta abarretan espezializatutako funtsak daude.
Beraz, lehenik eta behin ulertu behar da zein den nire negozio-mota eta inbertitzeko modukoa naizen ala ez (baliteke ez izatea, inoiz ere ez, eta, beraz, alde batera utzi beharko litzakete inbertsioa bilatzeko prozesua; equity finantzaketa ez da negozio guztietarako) eta, inbertitzeko modukoa banaiz, zein inbertitzaile-mota izan ditzakedan.
Hortik aurrera, inbertitzeko modukoa naizela egiaztatzen badut, lehenik eta behin negozioa prestatu behar dut xede den inbertitzaile-motarentzat erakargarria izan dadin (eta horrek kontakizuna eta papera ez ezik batzuetan mugarriak, KPIak, datuak, bezeroak eta abar zehaztea ere badakar). Eta, negozioa prest dagoenean, orduan bai, orduan modu fidagarriagoan atera daiteke merkatura inbertsio bila.
Aurreko guztia ongi egin ahal izateko, ekintzaile batek fundraising arloko aditu baten aholkularitza jaso behar du.
Kontrakoa egiteari Turismo Ekintzailea egitea deitzen diogu. Inbertitzaile bila aterako zara, baina ez dituzu lortuko. Denbora galtzea da. Asko luzatzen diren prozesuak dira.
Era berean, enpresan sartu nahi duten inbertitzaileak ditudanean, aholkularitza, berriz ere, funtsezkoa da, azkar, ondo eta modu profesionalean aurrera egiteko. Kasu horretan, arrisku-kapitaleko eragiketetan espezializatutako abokatuen aholkularitza. Izan ere, azkenean, espezialistek VCen eta haien abokatuen hizkuntza bera hitz egiten dute, pedagogia egiten dute zurekin ekintzaile gisa, eta badakite inbertitzaileari zure kezkak/lerro gorriak helarazten eta irtenbide juridiko bihurtzen Term Sheet-en/Bazkideen Itunean. Beraz, iruditeria kolektiboan kontrako ideia egon arren, inbertsio-prozesua akatsik egin gabe bizkortzeko modua da
arrisku-kapitalean espezializatutako abokatu onak edukitzea mahaian inbertitzaileak daudenean.
Ondorio gisa, inbertsio-prozesuak bizkortzeko (edo prozesu horiei ez ekiteko erabakia azkar hartzea, denborarik ez galtzeko), ekintzaileak aholkularitza ona hautatu behar du, bi faseetan (inbertsio-bilaketa eta eragiketaren negoziazioa).
Inbertsio prozesuak bizkortzeko, ekintzaileak
egin dezakeena aholku ona hautatzea da bi
faseetan, inbertsioen bilaketan eta operazioen
negoziazioan.
Zure egoera aztertu nahi duzu? Sartu kapitalizazio-kalkulagailuan eta aztertu inbertitzaileak eta partaidetza
ONekin! programatik, zure negozioa sortzeko eta finkatzeko prozesuan laguntzen zaitugu.
Zure enpresa sortzeko prozesuan edo zure proiektua martxan jartzeko orientazioa behar al duzu? ONekin! programak zure beharren arabera laguntzen eta orientatzen zaitu.
Laguntza behar duzu?
Kontsulta bat baduzu, bidali formulario honen bidez eta zurekin harremanetan jarriko gara.